بازنشستگی

مستمری در تمام زبان های اصلی دنیا به معنای پرداخت متناوب و منظم پول به شخصی است که به دلیل سالمندی یا از کارافتادگی به مرحله بازنشستگی رسیده باشد. اینگونه پرداخت ها که در آغاز به مفهوم نوعی اعانه و صدقه بوده امروزه به صورت بخش مهمی از مسئولیت اجتماعی کارفرمایان یا دولت ها درآمده است. اما این اصطلاح چند تعریف رایج دارد:

تعریف اقتصادی: پرداخت هایی که از سوی دولت یا کارفرما به شخص بازنشسته صورت می گیرد.

تعریف حقوقی: پولی که تحت شرایط معینی به شخص بازنشسته یا بازماندگان وابسته به او پرداخت می شود.

تعریف جاری: پرداخت منظم پول به شخص معینی برای تامین معیشت او بدون کارکردن.

با آنکه کمک معاش، اعانه، کمک هزینه و بعضی پرداخت های منظم دیگر نیز که از سوی سازمان های خیریه یا بعضی از سازمان های مددکاری عمومی یا خصوصی به افراد معینی پرداخت می شود، از نظر لغوی مستمری محسوب می شوند ولی اصطلاح مستمری در عرصه تامین اجتماعی به معنای نوعی طرح بازنشستگی است که هدف آن تامین درآمد مطمئن برای گذراندن زندگی باشد. به طور سنتی، مستمری به صورت پرداخت هایی بوده که به صورت نوعی اعانه به کارکنان بازنشسته یا از کارافتاده، یا به همسر، فرزندان، یا دیگر وابستگان نیازمند کارمند فوت شده، اعطا می شده است. مستمری ویژه ای که به وسیله کارفرما به نفع کارگر یا کارمند پرداخت می گردد، در بعضی از کشورها مستمری شغلی یا مستمری کارفرما نامیده می شود. سازمان های کارفرمایی، سندیکاهای کارگری، دولت یا بعضی سازمان ها و نهادهای دیگر نیز ممکن است تامین کننده مستمری های مشخصی باشند.

طرح مستمری یا طرح بازنشستگی توافقی است که به موجب آن کارفرما برای مثال، شرکت، اتحادیه کارگری یا سازمان دولتی، درآمدی در اختیار کارکنان بازنشسته خود می گذارد. طرح های مستمری در واقع نوعی جبران احترام آمیز است که به ویژه پس از جنگ جهانی دوم، در کشورهای صنعتی پیشرفته مورد توجه قرار گرفت.